30 Nisan 2015 Perşembe

''-E Abi Sen Koşaydın ?'' Koşmaz..Kaytarır!

Azınlık bir grubun,işlerin tamamını üstlenmesine razı olmamız durumuna Sosyal Kaytarma (Social Loafing) denir.'Amaann banane!Bu sorumluluk benim değil ki başkalarının.'diyen biri sosyal kaytarmanın göbeğindedir.Kaçın ondan.
Fransız Ziraat Mühendisi Maximilien Ringelmann 1913 yılında sosyal kaytarmanın ilk çalışmalarından birine imza atmıştır.Bir grup insandan,önce bireysel olarak tüm gücüyle bir halata asılmalarını istemiş ve ne kadar kuvvetle çekildiğini ölçmek içinde hassas bir gösterge kullanmıştır.Daha sonra katılımcılara grup halinde halatı çektirmiştir.Elde ettiği verileri incelediğinde grup performansının puanı,bireysel performansların puanlarının toplamı kadar etmediğini bulmuş.Yani basit olarak Ali 100 kuvvet,Mehmet'de 100 kuvvet uygulamış olsun ikisi takım olunca 200'lük kuvvet uygulamıyor,kuvvet 190'a düşüyor..deney sonucunda;
2 kişi kapasitelerinin %95
3 kişi kapasitelerinin %85
.
.
8 kişi kapasitelerinin sadece %49'unu kullandığını bulmuştur ve bu duruma da Ringelmann Etkisi (Ringelmann effect) denmiştir.

Bibb Latene'de 1981  yılında sosyal kaytarmayı halat çekmenin dışında başka deneysel durumlarda da incelemiş ve bu durumun birçok farklı kültürde hatta küçük çocuklarda bile geçerli olduğunu kanıtlamıştır.Latene sosyal kaytarmanın nedenini Sorumluluğun Dağılması (Diffusion of Responsibility) olarak görmüştür.Yani,gruplarda;zor durumdakilere yardım etme, karar verme ve sorumluluk üstlenme eğilimlerinin azalmasıdır. Ortamdaki insan sayısı arttıkça, bu eğilim de o kadar az olacaktır.Bu durumda yapılması gereken basittir:Bir futbol takımının önüne pastayı bütün olarak sunmayacağız pastayı dilimleyip vereceğiz.Görevi tanımlanan futbolcu da üzerine düşen sorumluluğun farkında olacak ve gücünü doğru dilime harcayacak.
Bir forvet,maçın son dakikalarında iyi niyet gösterir defansa yardıma gelir ama tüm gücünü vermez:Kaytarır...
Tribünler:Ev sahibine ateşleyici güç,deplasman takımlarına baskı unsuru  ve diyelim ki tıklım tıklım dolu.Ufak bi gruptan şiddetli bir tezahürat yükselir : ''Ayağa kalkmayan bilmem neli olsun!!''.tahrik edici sözler işitir diğerlerinin kulakları ama kalkan olmaz çünkü sorumluluk dağılmıştır,diğer taraftarlar:Kaytarır..

Futbol,voleybol,kürek..aklınıza gelebilecek grup halinde yapılan ne kadar spor varsa bunları sosyal kaytarma boyutunda inceleyecek deneylere ihtiyaç duymaktayız.Şayet bir gün sınanırsa takımların zayıf yanları tespit edilir ve bunların ıslahından sonra takımların daha güçlü adımlar atması sağlanabilir.

...Biz yinede halı sahadaki o yürekli çocuğa kulak verelim ve kaytarmanın dozunu biraz olsun hafifletelim...
''Allahını seven defansa gelsin ;(!''

2 yorum:

  1. Civcicle minik kedi arası olmuş.

    YanıtlaSil
  2. Merhabalar, sporda sosyal kaytarma ile ilgili bir ödev hazırlıyorum ve sizin blogunuzu gördüm. Acaba sporda sosyal kaytarma sayılabilecek gerçek hayattan bir örnek verebilir misiniz? Herhangi bir gazete haberi yada aklınıza gelen bir örnek olabilir.

    YanıtlaSil